ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

Θα ήθελα κατ’ αρχάς να διευκρινίσω, ότι το κείμενο που ακολουθεί βασίζεται, κατά κύριο λόγο, στις προσωπικές μου, εμπειρικές παρατηρήσεις, όπως αυτές εξήχθησαν από την ενασχόλησή μου με το επάγγελμα ή λειτούργημα, αν θέλετε, του προπονητή καράτε τα τελευταία χρόνια.

Είναι πολλή σημαντική η φιλοσοφία, μέσω της οποίας ο προπονητής αντιλαμβάνεται το άθλημά του. Τί είναι το σύγχρονο καράτε, άθλημα ή πολεμική τέχνη; Με ποιο σκεπτικό θα προπονεί ο προπονητής τους αθλητές του; Σαν πολεμιστές, μαχητές των δρόμων (αν είναι πολεμική τέχνη) ή σαν άτομα που κάνουν πρωταθλητισμό;

Με τα σύγχρονα δεδομένα, το καράτε υπάγεται σε κάποιους κανονισμούς αγώνων και έχει ως στόχο την ένταξή του στους Ολυμπιακούς αγώνες. Αν συμφωνούμε σ’ αυτό, τότε η ψυχολογική υποστήριξη των αθλητών είναι αναγκαία παράμετρος, για την καλύτερη απόδοσή τους στους σύγχρονους αγώνες. Με ποιούς τρόπους, όμως, η αθλητική ψυχολογία θα μπορούσε να τους υποστηρίξει; Σε γενικές γραμμές, ο εκσυγχρονισμός της φιλοσοφίας του προπονητή είναι απαραίτητος σήμερα και αυτό είναι το πρώτο θέμα που θα μας απασχολήσει.

Στη συνέχεια, θα ασχοληθούμε με την ψυχολογική στήριξη των αθλητών, την οποία θα χωρίσουμε σε τρία μέρη. Πρώτον, τη βοήθεια που θα μπορούσαμε να τους παρέχουμε κατά την προαγωνιστική περίοδο, δεύτερον, κατά την ημέρα των αγώνων και τρίτον και σημαντικότερο, όσο και αν φαίνεται παράδοξο, την περίοδο που θα ακολουθήσει τόσο μια επιτυχημένη, όσο και μια λιγότερο επιτυχή παρουσία στους αγώνες.

Τα όσα θα μας απασχολήσουν αφορούν τον αθλητή-τρια KUMITE. Είναι προφανές, ότι οι ασχολούμενοι με τα ΚΑΤΑ θα πρέπει να υπαχθούν σε διαφορετικούς «νόμους» της ψυχολογίας, μιας και η εμπλοκή τους με τον αντίπαλο δεν είναι άμεση.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΗΘΙΚΟΥ ΔΙΛΗΜΜΑΤΟΣ
Πριν προχωρήσουμε, θα πρέπει να πούμε πως οι ίδιοι οι Ιάπωνες (ή έστω μια σημαντικά μεγάλη ομάδα απ΄ αυτούς) διέρρηξαν την παράδοσή τους, εισάγοντας στο καράτε τους ΑΓΩΝΕΣ και συνεπώς ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ, μετατρέποντας οι ίδιοι την τέχνη σε άθλημα. Αρκετοί από εμάς ταλαιπωρηθήκαμε για χρόνια με το ηθικό δίλημμα: «άθλημα ή τέχνη;», ερώτημα το οποίο οι Ιάπωνες ξεπέρασαν «επαναστατικά», πριν ακόμα μας διδάξουν καράτε! (Αλλά μας το έθεταν πάντοτε, όταν τα πράγματα ξέφευγαν από τον έλεγχό τους!).

Η παράδοση όλων των πολεμικών τεχνών ήταν, κατά βάση, η ίδια. Στόχευαν, αρχικά, στη σφυρηλάτηση σκληροτράχηλων μαχητών, σε μια ιστορικά ταραγμένη περίοδο, με συνεχείς πολέμους. Μετά όμως από την «ήττα» του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ιάπωνες άρχισαν να αντιλαμβάνονται και να βιώνουν διαφορετικά τις παραδοσιακές τους τέχνες.

Η μετατροπή του JUTSU σε DO, σε «δρόμο» αυτοπραγμάτωσης και εσωτερικής καλλιέργειας, αποτελεί, πιστεύω, μια ομαλή μετεξέλιξη που επιβλήθηκε από τις νέες ιστορικές συνθήκες.
Την πολιτισμική συνέχεια έσπασε το 1957 ο δάσκαλος Μασατόσι Νακαγιάμα, όταν οργάνωσε τους πρώτους επίσημους αγώνες KUMITE.

Αυτόματα διείσδυσε ένα νέο στοιχείο, ο ανταγωνισμός, ένας καθαρά δυτικός τρόπος αντίληψης (να μην ξεχνάμε μια ανάλογη πάλη με τον εκδυτικισμό, που γινόταν με όλα τα παραδοσιακά στοιχεία της Ιαπωνικής παράδοσης).

Ο πολιτισμικός κρίκος έσπασε, διότι η τέχνη δεν μπορούσε πια να καλλιεργηθεί μόνον για την τέχνη, παρά τις οποιεσδήποτε διακηρύξεις, ούτε αποτελούσε απλώς έναν τρόπο αυτοβελτίωσης, ούτε, βέβαια, μπορούμε να πούμε ότι καλλιεργούνταν μια εξοντωτική πολεμική τέχνη, αφού φτιάχτηκαν κανονισμοί.

Εισάγοντας, λοιπόν, τους αγώνες, δηλαδή τον ανταγωνισμό με στόχο την νίκη, υπέβαλαν στο καράτε έναν τρόπο λειτουργίας ίδιον με τα άλλα αθλήματα ανταγωνισμού. Το Τζούντο, η Πυγμαχία, το Τάε-κβο-ντο, εξίσου μαχητικά αθλήματα, είχαν ήδη αποδεχθεί την αθλητική τους υπόσταση και είχαν πάρει τον δρόμο τους.

Αν ο τελικός στόχος μας είναι η νίκη, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλες τις σύγχρονες επιστήμες για να παράγουμε πρωταθλητές. Την Εργοφυσιολογία, τη Βιομηχανική, την Επιστήμη της Διατροφής και φυσικά την Αθλητική Ψυχολογία.

ΕΝΑ ΠΡΩΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Γιατί παρουσιαζόμαστε τόσο κατηγορηματικοί; Διότι η μη ξεκαθαρισμένη άποψη του προπονητή για το άθλημα, του δημιουργεί μια νεφελώδη κατάσταση στο μυαλό του, πράγμα που δεν του επιτρέπει τον ακριβή καθορισμό των προπονητικών του στόχων. Αυτό έχει επιπτώσεις στην εξέλιξη των αθλητών και, κατ’ επέκταση, περιορίζει την ανάπτυξη του αθλητικού καράτε.

Είδαμε ότι το πρώτο βήμα το έκαναν οι ίδιοι οι Ιάπωνες, καλλιεργώντας παράλληλα μια μεσοβέζικη κατάσταση. Το καράτε μπορεί να είναι τέχνη και δρόμος, τότε όμως θα πρέπει να προπονούμαστε διαφορετικά και να μην κατεβαίνουμε σε αγώνες.

Για χρόνια υποστηρίζω, αρθρογραφώντας, τη διαφορετική φύση των πολεμικών τεχνών. Η φιλοσοφική τους διάσταση είναι αυτή της αυτοπραγμάτωσης. Το συγκεκριμένο θέμα, όμως, που διαπραγματευόμαστε εδώ, μας περιορίζει. Δεν ανατρέπουμε καθιερωμένες απόψεις αλλά προσπαθούμε να εξειδικεύσουμε ένα θέμα, αυτό της ψυχολογίας κάποιου που θέλει να κερδίσει σε αγώνες.

Ακόμα, ίσως να ήταν καλό σε κάποιο συγκεκριμένο προπονητικό στάδιο, ο αθλητής αγώνων καράτε να διδαχθεί τη φιλοσοφία της πολεμικής τέχνης και να προπονηθεί με τη μέθοδο της παράδοσης. Αυτό, αν γινόταν για κάποιο σύντομο διάστημα, θα βοηθούσε στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της αυτογνωσίας του.

H AYΤΟΓΝΩΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ

Αν ο προπονητής δεν γνωρίζει τον εαυτό του, πώς θα μπορέσει να καθοδηγήσει τους αθλητές-τριές του; Ο προπονητής μπορεί να βελτιώσει την αυτογνωσία του με δύο τρόπους:

1ον: Με το να παρακολουθεί τον εαυτό του και να προσπαθεί να κατανοήσει τις αντιδράσεις και τα αισθήματά του. Αυτό δεν είναι εύκολο. Αρκετοί προπονητές, όταν πρωτοκοιτάξουν τον εαυτό τους, δυσαρεστούνται με την εικόνα που βλέπουν και έτσι σύντομα παραιτούνται.

2ον : Με το να ζητήσει από τους άλλους να σχολιάσουν το πως βλέπουν τον συγκεκριμένο προπονητή και πώς αντιδρούν ως προς αυτόν.
Ο προπονητής καράτε θα συναντήσει δύο βασικά εμπόδια, στην πορεία του για να γνωρίσει τον εαυτό του.

Το πρώτο έχει σχέση με το είδος και τη φύση του αθλήματος. Ο έντονος ανταγωνισμός που χαρακτηρίζει το καράτε έχει μια παράξενη δυναμική. Ο προπονητής θα πρέπει να πάρει τη θέση του, που είναι καθαρά βοηθητική και συμβουλευτική και να βγει έξω από τους κανόνες του ανταγωνισμού.

Το δεύτερο εμπόδιο που ο προπονητής θα πρέπει να υπερπηδήσει, έχει σχέση με τα κατάλοιπα και τις φαντασιώσεις του για τον «ρόλο του δασκάλου», που καλλιέργησαν για τον εαυτό τους οι ανατολίτες πρώτοι δάσκαλοί μας. Φαντασιώσεις και θεωρητικό υπόβαθρο πέρασαν, σε μας τους δυτικούς, με κακό τρόπο (αφού δεν ήταν μέρος της πολιτισμικής μας παράδοσης), τις περισσότερες φορές παράγοντας «περίεργα» άτομα και λειτουργώντας ανασταλτικά στο φτιάξιμο μιας υγιούς και ισορροπημένης σχέσης με τους μαθητές μας.

α) Ο ανταγωνισμός προπονητή – αθλητή

Η αγωνιώδης προσπάθεια να μείνει μόνιμα στο προσκήνιο ο προπονητής (που πιθανόν να ήταν ένας πρώην καλός αθλητής), δημιουργεί συχνά τριβές με τους αθλητές του. Πολλές φορές, ο προπονητής αρνείται να κατανοήσει τον νέο του ρόλο. Ο ρόλος του πια είναι ο ρόλος του «αφανούς ήρωα», καθαρά βοηθητικός. Η γνώση και η στάση του θα πρέπει να βοηθήσουν έναν νέο αθλητή, να ξεπεράσει αυτό που ήταν ο ίδιος παλιότερα.

Αρνείται, ακόμα, ο προπονητής να κατανοήσει στοιχειώδεις νόμους της φύσης. Ότι, δηλαδή, δεν μπορεί να είναι μόνιμα ο καλύτερος μαχητής, διότι η ηλικία, προχωρώντας, έχει πάντα μια φθοροποιό δύναμη.

Ίσως, ακόμα, ο εγωκεντρισμός μερικών προπονητών και ακόμα η χαμηλή τους αυτοεκτίμηση σε σχέση και με την ανταγωνιστικότητα του αθλήματος, να οδηγεί μερικούς προπονητές να φτάνουν να ανταγωνίζονται έμπρακτα τους αθλητές τους. Η αθλητική καριέρα του προπονητή, αν είναι εν ενεργεία, ή αν έχει τελειώσει, δεν θα πρέπει να παρεμβαίνει και να επηρεάζει τον ρόλο του. Πρέπει να βοηθήσει τον αθλητή να ανέβει και αυτό δεν μπορεί να γίνει αν δεν υπάρχει αλληλοσεβασμός.

β) Ο προπονητής σφραγίδα

Τι ήταν ο «δάσκαλος» για τους παλαιότερους;

Ένας απόμακρος ανατολίτης, που όλη του η συμπεριφορά και ο μυστικισμός που ο ίδιος καλλιεργούσε, του έδιναν το αλάθητο και τον καθιστούσαν έναν πάνσοφο, ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν ήξεραν ούτε την αλφάβητο! (Όσο και αν προχωρούσαν τεχνικά ή και πνευματικά).

Δεν είναι του παρόντος να καθορίσουμε, ακριβώς, το ποσοστό των επιστημονικών γνώσεων που κατείχαν αυτοί οι άνθρωποι, γύρω από το άθλημά μας. Το σίγουρο όμως είναι ότι δημιούργησαν μία απρόσιτη εικόνα του εαυτού τους, πίσω από την οποία εύκολα μπορούσαν να οχυρωθούν, κωφεύοντας και εθελοτυφλώντας μπροστά στα τυχόν λάθη τους.

Το χειρότερο, όμως, ήταν ότι η εικόνα αυτή έλκυε πολλούς από τους δυτικούς. Οι πρώτοι εκπλήρωσαν έναν ιστορικό ρόλο με το συγκεκριμένο στυλ εξουσίας. Όταν άρχισαν να αποτελούν τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη του αθλητικού καράτε, τέθηκαν στο περιθώριο. Η εικόνα του πάνσοφου και αλάθητου, όμως, παρ’ όλο που περιόριζε την ελεύθερη κριτική και τον διάλογο, έλκυε τους δυτικούς που ήθελαν να γίνουν «Χαλίφης στη θέση του Χαλίφη». Το να φαντάζονται όμως τον εαυτό τους όπως δεν ήταν, τους οδηγούσε μακριά από τους προβληματισμούς των αθλητών τους και διατάραζε τη σχέση τους μαζί τους.Τους έκανε, ακόμα, αυταρχικούς, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν αυτήν την εικόνα και χάλαγε τον αυθορμητισμό των αθλητών, παράγοντα απαραίτητο στο σύγχρονο καράτε.

Η σχέση προπονητή – αθλητή θα πρέπει να ξεφύγει από τις μυστικιστικές φόρμες ανατολικού τύπου και να δομηθεί με νέους, «κατανοητούς» όρους, σύμφωνα με το δικό μας πολιτιστικό πλαίσιο και τη δική μας ψυχοσύνθεση.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ

Η ψυχολογική προετοιμασία του αθλητή πριν τους αγώνες, θα πρέπει να έχει τρείς κατευθύνσεις.

Η πρώτη θα πρέπει να στοχεύει στο να βοηθήσει τους αθλητές, να αποκτήσουν (αν δεν έχουν) κίνητρα για συστηματικότερη δουλειά. Η δεύτερη θα πρέπει να στρέφεται στη μελέτη των χαρακτήρων των αθλητών από τον προπονητή, που θα πρέπει παράλληλα να διερευνήσει τους στόχους και τις φιλοδοξίες τους. Η Τρίτη κατεύθυνση είναι να βάλει ο προπονητής σε εφαρμογή τα εξατομικευμένα σχέδια στήριξης, που κατέστρωσε για τον κάθε αθλητή του.

α) Τα κίνητρα
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν αρχές και μυστικά. Οι προπονητές θα πρέπει να μάθουν περισσότερα για την ανθρώπινη φύση και για το τι παρακινεί τους ανθρώπους. Η γνώση τού πώς να παρακινεί κάποιος τους αθλητές του, περιλαμβάνει το να μάθει ο προπονητής τους στόχους των αθλητών του. Πρόκληση, ακόμα, για τον προπονητή είναι, όχι μόνον να βοηθήσει τους αθλητές να αποκτήσουν κίνητρο, αλλά να μην καταστρέψει την εσωτερική αυθόρμητη παρακίνηση κάποιων από αυτούς.

β) Γνωρίζοντας τους αθλητές μας
Είναι πολύ ανασταλτικό να αντιμετωπίζονται οι αθλητές σαν άμορφη μάζα. Με αυτό δεν λέω ότι θα πρέπει να καλλιεργηθεί μια ομαδική ατμόσφαιρα.
Το πρώτο που χρειάζεται, αρχίζοντας τη γνωριμία μας με τους αθλητές, είναι να μάθουμε τα γενικά στοιχεία που διακρίνουν τον χαρακτήρα του καθενός και να αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε με βάση τις ατομικές διαφορές του κάθε αθλητή.
Με βάση τον χαρακτήρα τους, λοιπόν, την ηλικία και την πείρα τους σε αγώνες. Με βάση την προηγούμενη αντιμετώπιση της νίκης και της ήττας, θα πρέπει να αρχίσουμε να καταστρώνουμε ένα σχέδιο υποστήριξής τους, που θα εξελιχθεί κλιμακωτά σ’ ένα ψυχολογικό ντόπινγκ.
Στη συνέχεια, θα πρέπει να ανακαλύψουμε τις φοβίες τους. Τι φοβούνται, γενικά, αλλά και στη συγκεκριμένη περίπτωση; Για να φέρουμε μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα, κάποιος που κατεβαίνει σε αγώνες για πρώτη φορά, το πιθανότερο θα είναι να έχει τον φόβο του αντιπάλου, τον φόβο να μην χτυπήσει, ίσως να τον καταλαμβάνει αμηχανία που θα βρεθεί μπροστά σε κοινό. Κάποιος που κέρδισε την προηγούμενη φορά ή που είναι φτασμένος και με κάποιο όνομα στον χώρο, πιθανότατα να φοβάται την ήττα.
Πρέπει, να έχουμε επίγνωση, μέχρι ποιο βαθμό ο αθλητής είναι διατεθειμένος, να κάνει θυσίες για το καράτε. Μπορεί να έχουμε όλη την καλή διάθεση, εμείς σαν προπονητές, όμως ο αθλητής μας να μην νοιώθει ότι θα πρέπει να πιεστεί πολύ κι έτσι να τον χάσουμε. Κάποιος άλλος μπορεί, αν δεν είμαστε υπερβολικά πιεστικοί, να αισθάνεται ότι δεν γίνεται δουλειά. Δεν είναι όλοι ίδιοι. Ο κάθε αθλητής χρειάζεται διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης και αυτός ο τρόπος μπορεί, αργότερα, να χρειαστεί να αλλάξει.
Θα πρέπει, επίσης, να γνωρίζουμε ποια σχέδια και ποιές φιλοδοξίες έχει ο κάθε αθλητής, για τους συγκεκριμένους αγώνες και γενικά για το καράτε (επιβάλλεται να χωρίσουμε σε μεσοπρόθεσμα άμεσα εφικτούς στόχους και μακροπρόθεσμους). Θα ήταν καλό, αυτά τα συμπεράσματα να εξαχούν μετά από φιλικές συζητήσεις, που θα επιδιώξει ο προπονητής.
Θα πρέπει, ακόμα, να ξέρουμε από πριν, ποιός θα ήταν ο προσφορότερος τρόπος ανταμοιβής των αθλητών μας. Σ’ αυτήν την περίπτωση μπορούμε να διακρίνουμε δύο τύπους χαρακτήρων.Οι πρώτοι είναι άνθρωποι με εσωτερική παρακίνηση. Γι’ αυτούς η αμοιβή είναι η ικανοποίηση που νοιώθουν, όταν επιτευχθούν οι στόχοι τους.
Στον δεύτερο τύπο διακρίνουμε ανθρώπους που χρειάζονται εξωτερικές αμοιβές, για να νοιώσουν καλά. Δηλαδή κύπελλα και μετάλλια, δημόσια αναγνώριση κλπ. Τέλος, θα πρέπει να διερευνήσουμε το ποσοστό αυτοεκτίμησης που έχει ο συγκεκριμένος αθλητής.

γ) Το σχέδιο ψυχολογικής στήριξης
Αφού γνωρίσουμε τα γενικά χαρακτηριστικά και τους στόχους των αθλητών μας, με βάση τα παραπάνω, θα πρέπει να αρχίσουμε την προσπάθεια να τους ανεβάσουμε ψυχολογικά, ή να τους προσγειώσουμε στην πραγματικότητα ανάλογα.
Δεν υπάρχουν συνταγές αλλά ήδη θα έχουμε ένα ακριβές πορτραίτο για τον αθλητή μας. Θα πρέπει να διασκεδάσουμε τις φοβίες του, θα πρέπει να μας νιώσει κοντά του αν χρειάζεται, θα πρέπει να εξάψουμε τη φαντασία του, θα πρέπει να του δώσουμε αμοιβές.
Προσοχή όμως! Οι στόχοι που θα θέσουμε στον συγκεκριμένο αθλητή, να είναι βάση του χαρακτήρα του, των δυνατοτήτων του και των προσωπικών του στόχων.
Είναι αποδεδειγμένο, ότι μια ζεστή ομαδική ατμόσφαιρα, που θα καλλιεργήσει από πριν ο προπονητής, έχει θετικά αποτελέσματα. Ο προπονητής μπορεί να ενθαρρύνει τους αθλητές του να επιβραβεύουν ο ένας τον άλλον.
Υπάρχει, επίσης, και ο παράγοντας «αντίπαλοι». Αυτούς θα αντιμετωπίσει έμπρακτα ο αθλητής. Οι γενικές οδηγίες για τους αντιπάλους του αθλητή μας και την αντιμετώπισή τους, θα πρέπει να δοθούν, πολύ πριν εμπλακεί στον αγώνα. Ο προπονητής θα πρέπει να έχει ετοιμάσει το αγωνιστικό προφίλ του ή των αντιπάλων του αθλητή του.
Ποιές είναι οι συνήθειές του, η τακτική του, η στρατηγική του, ώστε να έχει μια εικόνα και μια στρατηγική αντιμετώπισης, ο αθλητής μας, από πριν στο μυαλό του (το video είναι ένας από αυτούς τους τρόπους).
Επίσης, ο προπονητής θα πρέπει να ανεβάσει την αυτοεκτίμηση του συγκεκριμένου αθλητή ή αν ο αθλητής του υπερεκτιμά τον εαυτό του και τις δυνατότητές του, να κάνει προσπάθεια να τον προσγειώσει, σύμφωνα με την κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει.

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

Αν η προπαρασκευαστική δουλειά έγινε σωστά, τότε η ψυχολογική κατάσταση του αθλητή θα πρέπει να βρίσκεται σ’ ένα ικανοποιητικό επίπεδο.

Κατά τους αγώνες, ο προπονητής (που θα πρέπει να βρίσκεται πίσω από τον αθλητή του) θα πρέπει να είναι ευέλικτος, για να αντιμετωπίσει και να επιλύσει διάφορα μικροπροβλήματα που, σίγουρα, θα παρουσιαστούν την τελευταία στιγμή.

Θα πρέπει να τον καθοδηγήσει απ’ έξω, να του κρατάει τη βαθμολογία και τον χρόνο, να τον κάνει να αισθάνεται ότι δεν είναι μόνος του. Το στρες, που μέχρι κάποιο βαθμό μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά, θα πρέπει να διατηρηθεί σε κάποιο ελεγχόμενο επίπεδο.

Επίσης, ο προπονητής θα πρέπει να ξέρει, ποιά πρόσωπα από τον στενό οικογενειακό ή φιλικό του κύκλο λειτουργούν θετικά ή αρνητικά για την απόδοσή του, ούτως ώστε να φροντίσει να είναι παρόντα ή όχι.

Τέλος, ο αθλητής θα πρέπει να κρατείται, κατά το δυνατόν, συγκεντρωμένος κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης. Είναι καλό ο προπονητής να μην αφήνει να πλησιάζουν τον αθλητή άτομα άσχετα, που έχουν να διηγηθούν, κάθε φορά, τη δική τους ιστορία, διότι δημιουργείται εκνευρισμός. Εκτός από τον προπονητή, αν οι συναθλητές του συντρέχουν θετικά (ομαδικά) στην όλη προσπάθεια, είναι επίσης θετικό.

Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

Όταν οι αγώνες τελειώσουν, ο προπονητής θα πρέπει να εξακριβώσει, σε ποιά ψυχολογική κατάσταση βρίσκεται ο αθλητής του.Μετά από οποιαδήποτε αποτελέσματα (τα θετικά ή τα αρνητικά), η μοναδική περίπτωση να επιστρέψει σύντομα για προπόνηση, είναι αυτή που θα τον κρατήσει σε μια ισορροπημένη ψυχολογική κατάσταση.

Πρέπει, σύντομα, μετά τους αγώνες, να γίνει μια νέα συνάντηση – συζήτηση μεταξύ προπονητή και αθλητή. Σ΄αυτήν θα πρέπει να γίνει κριτική, προς όλες τις παραμέτρους που επηρέασαν το αποτέλεσμα του αγώνα. Θα πρέπει να δουν και οι δύο, κριτικά, την απόδοση του αθλητή, είτε κέρδισε είτε έχασε, με καλύτερους είτε με υποδεέστερους αντιπάλους, από ευκαιρίες που δημιούργησε ο ίδιος ή από τυχαίους παράγοντες.

Σημαντικό είναι να βοηθήσει ο αθλητής τον εαυτό του, εκτιμώντας τον αυστηρά. Δεν θα πρέπει στην αυτοκριτική του να μειώσει την αξία του αντιπάλου του, για να φανεί ικανότερος. Η φύση άλλωστε της αυτοεκτίμησης, που θα προσπαθήσει να επανεύρει αν έχει χάσει ο αθλητής, δεν θα πρέπει να είναι ανταγωνιστική.

Τέλος, αν ο προπονητής αναγνωρίσει σημεία ψυχολογικής κούρασης στον αθλητή του, θα πρέπει να τον συμβουλεύσει να κάνει κάτι άλλο, δημιουργικό, για λίγο διάστημα, μέχρι να τον επαναφέρει ξανά στην πίεση της προπόνησης.

Σάββας Π. Μαστραππάς
Προπονητής Καράτε